IJzerkop – Jean-Claude van Rijckeghem
Prachtige roman over de achttienjarige Stans (Constance), die in het Gent van 1808 haar rijke echtgenoot ontvlucht en zich – als jongen – aanmeldt bij het leger van Napoleon. Vanaf het begin verzet ze zich tegen wat ze als meisje hoort te doen en is ze lekker grofgebekt, wat mooie dialogen oplevert. Het verhaal wordt afwisselend verteld door Stans en door Pier, haar jongere broer, die het leger achterna reist omdat hij keizer Napoleon een uitvinding van hun vader moet zien te verkopen. Aan het eind komen ze elkaar weer tegen, broer en zus.
Dit boek is indringend, sfeervol en zeer filmisch geschreven, een kwaliteit die waarschijnlijk wordt versterkt doordat Van Rijckeghem ook scenario’s schrijft. Je voelt de kanonskogels om je oren vliegen wanneer Stans-IJzerkop met haar maten vecht tegen de Oostenrijkse soldaten. Maar dit is veel meer dan een verhaal over oorlog, al wordt die spectaculair beschreven. Het gaat vooral over een jonge vrouw die geen broedmachine wil zijn voor een man die een bad kan betalen, en die haar vrijheid vindt door op avontuur te gaan met de bonkige mannen in het leger. Ze loopt liever met een kachelpijp op haar kop in een stinkende broek met een opgerolde sok bij het kruis, dan in een zijden damesjurk met zo’n irritant geborduurd kapje op haar hoofd.
Als lezer geniet je mee met het stoere mannengedoe, en hou je je hart vast als Stans weer iets moet verzinnen om haar vrouw-zijn te verbergen, bijvoorbeeld wanneer de soldaten nieuwe uniformen krijgen:
‘Die broek zit veel te strak,’ klaagt hij en loopt halfnaakt terug naar de tafel. Zijn aristocratische klokkenspel slingert alle windstreken op. Ik sla mijn ogen neer en voel mijn wangen warm worden. Ik loop de zaal uit en zoek koortsachtig een plek om me te verkleden. Een plek zonder mannenogen.
IJzerkop won de Thea Beckmanprijs 2021 èn de Jonge Beckmanprijs.
Een aanrader voor docenten Nederlands en Geschiedenis, voor jongeren die graag historische romans lezen en voor iedereen die houdt van goed geschreven, filmische literatuur.
ISBN 9789045127118, uitgeverij Querido (ook verkrijgbaar als luisterboek en e-book).
Claudia Jong schreef toneelstukken en kinderboeken, waaronder Wolfje (leesboek voor 8+) en het prentenboek De wind en wij. Als Schoolschrijver bezoekt ze basisscholen en zet ze zich in voor leesbevordering.
