Wat het hele dorp wist – Hanneke de Jong

Het zwijgen van een joods oorlogskind

Je kunt denken dat de titel betekent dat een heel dorp kennis had van iets. Je zou ook kunnen denken dat een heel dorp iets heeft uitgegumd uit het collectief geheugen. In dit verhaal is het echter opa die probeert niet te denken aan zijn jeugdjaren in het onderduikgezin. Hij laat er nooit iets over los, wat Lion, zijn onderzoekende en nieuwsgierige kleinzoon ook probeert.

Het is een heel bijzonder verhaal dat Hanneke de Jong in dit boek optekent.
Zoals ze zelf schrijft: ”‘Eigenlijk zijn er twee beginnen,’ zegt opa. ‘Eén waarin ik van niets wist, het leven accepteerde zoals het kwam, en één waarin ik helemaal opnieuw moest beginnen. Daarna was alles anders.’ Hij heeft totaal geen haast, neemt peinzend alles in zich op. Of vraagt hij zich af wat er allemaal is veranderd? Hij kan vaak zo raadselachtig zijn, vindt Lion. Er gaat nu ongetwijfeld van alles door hem heen, maar hij kan niets van opa’s gezicht aflezen. Als hij iets te weten wil komen zal hij moeten vragen. Want de bedoeling van deze reis is om antwoord te krijgen op de vele vragen die hij heeft.”
Langzaam maar zeker ontvouwt zich het verhaal van opa.

Het leest als een spannend filmscenario, maar de wereld is hier niet altijd mooi en helder. Dit verhaal laat zien wat er gebeurt als mensen keuzes maken op grond van eigen verlangens; en de vraag rijst: maakt uiteindelijk niet iedereen keuzes vanuit de eigen emotie, behoefte, een verlangen, een verwachting? En staan we genoeg stil bij de gevolgen ervan, kunnen we dat, of zijn we speelbal van die emoties en verlangens?

Het eind is heel ontroerend ,wanneer opa beseft dat zijn kleinzoon Lion iets in hem heeft geraakt, waardoor hij weer kan voelen. Het maakt duidelijk dat elk verhaal belangrijk is.

Het boek is vertaald door de auteur zelf en kwam eerst als Friestalig verhaal uit met de titel: Sis my wa’t ik bin.

ISBN 9789056159306, uitgeverij Noordboek, Friesland 2022